„Im więcej dajesz, tym więcej otrzymujesz. Bowiem dawać nie oznacza tracić”-  A. de Saint-Exupéry.  Jakie korzyści płyną z wolontariatu? Jak można działać na rzecz swojego otoczenia? Z jakimi trudnościami może spotkać się wolontariusz? Na te i inne pytania próbowali sobie odpowiedzieć uczniowie rzeszowskiego liceum przy wsparciu wolontariuszek prowadzących warsztat: Izabeli Florek, Kariny Gniewek, Magdaleny Kucharskiej i Magdaleny Pachorek. 

Miejsce i grupa: Warsztaty zostały przeprowadzone w VIII Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Wyspiańskiego w Rzeszowie, a ich uczestnikami była 36-osobowa grupa uczniów z klas pierwszych i drugich.

Czas: Dwa pięciogodzinne warsztaty zrealizowane 15 i 29 maja 2015 r.

Założenia warsztatu: Głównym założeniem przygotowanych dla licealistów warsztatów było przekazanie idei wolontariatu oraz zachęcenie do aktywności społecznej, co miało zostać zrealizowane poprzez ukazanie korzyści płynących z działalności wolontariackiej. Zważywszy na fakt, że uczestnikami zajęć byli uczniowie z różnych klas, prowadzącym zależało również na jak najlepszym zintegrowaniu grupy. Do osiągnięcia zamierzonych celów wolontariuszki posłużyły się licznymi technikami dramowymi, takimi jak karty ról czy teatr obrazu. Przygotowanie do merytorycznej pracy nad treścią warsztatu poprzedziła diagnoza, której prowadzące dokonały za pomocą kwestionariusza-ankiety. Dzięki temu dowiedziały się, że spośród grupy badawczej do tej pory jedynie dwie osoby działały w wolontariacie, a wiedza ogółu na temat aktywności społecznej jest stosunkowo niewielka. Informacje te pozwoliły wolontariuszkom dostosować zakres tematyczny zajęć do konkretnych potrzeb uczestników.

Opis warsztatu: Na wstępie wolontariuszki przedstawiły się grupie, a także krótko opowiedziały o podstawowych celach zajęć. Następnie zaproponowały ćwiczenia integracyjne, dzięki którym uczniowie mogli się lepiej poznać, swobodnie poczuć w grupie i otworzyć na siebie nawzajem. Kolejnym krokiem do stworzenia przyjaznej atmosfery podczas spotkania było wspólne stworzenie kontraktu, którego zasad wszyscy zobowiązali się przestrzegać.

Celem drugiej części zajęć było przedstawienie idei wolontariatu, w czym pomogły przygotowane przez prowadzące karty ról. Wstępem do nich była śmieszna improwizacja, która miała oswoić grupę z wchodzeniem w role i wczuwaniem się w emocje fikcyjnych postaci. Karty ról dotyczyły dwóch studentek – Kornelii i Marceliny, w których mieszkaniu zepsuł się piec. Jest zima, zatem usterkę trzeba jak najszybciej naprawić, a może to zrobić tylko jeden serwisant, którego właściciel lokalu umówił na godz. 12.00 następnego dnia. Problem polega na tym, że każda z dziewczyn ma już coś zaplanowanego na tę godzinę (Kornelia – egzamin zerówkowy, Marcelina – warsztaty plastyczne dla dzieci z ubogich rodzin). Zadaniem uczestników było przekonanie fikcyjnego współlokatora do zrezygnowania ze swoich planów i zostania w mieszkaniu. Po wyjściu z ról i omówieniu powyższego ćwiczenia licealiści doszli do wniosku, że każdy kieruje się w życiu różnymi priorytetami. Ważne jest, aby wybór aktywności społecznej również wiązał się z przyjętymi wartościami, ponieważ to gwarantuje większe zaangażowanie w realizację podjętych inicjatyw. W tym bloku zajęć prowadzące przekazały informacje na temat wolontariatu, wolontariuszy, a także potencjalnych miejsc ich działalności; podzieliły się także własnym doświadczeniem z pracy wolontariackiej.

W trzeciej części spotkania została wykorzystana technika teatru obrazu, poprzedzona ćwiczeniem polegającym na grupowym przedstawieniu „zdjęcia” z rozpoczęcia i zakończenia grilla. Na tło sytuacji przedstawianych za pomocą teatru obrazu prowadzące wybrały cztery różne problemy, z którymi wolontariusze często muszą sobie radzić (zniechęcenie, wycofanie sponsora, niewywiązywanie się z podjętych zadań, pretensje znajomych o brak czasu dla nich). Po zaprezentowaniu wszystkich etapów „zdjęć”, każda grupa miała zastanowić się nad tym, czego nauczyło ją ćwiczenie. Za pomocą tego zadania uczestnicy poznali korzyści płynące z działalności w wolontariacie.

Nastroje i wrażenia: Bardzo podobał nam się entuzjazm uczestników, którzy kreatywnie podchodzili do proponowanych im zadań. Dzięki takiej postawie bez większych trudności przechodzili od sytuacji fikcyjnych do rzeczywistych odniesień związanych z działalnością wolontariusza.

Autorzy: Izabela Florek, Karina Gniewek, Magdalena Kucharska, Magdalena Pachorek