Czym są więzi społeczne?
prelekcja, 18 listopada 2010r., godz. 9:00
prof. dr hab. Janusz Czapiński
Człowiek jest istotą społeczną. Jego przetrwanie i ekspansja zależą od współpracy. Skala współpracy rozciąga się od rodziny, poprzez wspólnoty sąsiedzkie, uczniowskie i zawodowe, aż po sformalizowane struktury państwa. Niestety poczucie wspólnotowości wśród Polaków niemal nie istnieje. Badania pokazują, że pod względem aktywności obywatelskiej, działania na rzecz wspólnego dobra, czy ufania sobie nawzajem, plasujemy się, jako naród, na szarym końcu krajów europejskich.
Polskie dzieci od małego uczone są tylko dbania o własny interes i rozwijania postaw skrajnie indywidualistycznych. Mała jest otwartość na inne rasy, kultury, czy wyznania, ale również na siebie nawzajem. Na żadnym etapie edukacji nie uczy się kooperacji, podejścia typu wygrana-wygrana, czy myślenia w kategoriach dobra ogółu. Wzmacniane są natomiast zachowania rywalizacyjne, sprzyjające odnoszeniu sukcesu przez jednostkę, nie przez zbiorowość.
W związku z tym, więzi w naszym społeczeństwie są bardzo wątłe, a jeżeli występują, to tylko w obrębie grup, których członkowie są do siebie z różnych względów podobni. Jednak już pomiędzy odmiennymi grupami społecznymi (ludzie starsi – młodzież, studenci – przedstawiciele rynku pracy, niepełnosprawni – zdrowi, ubodzy – zamożni, imigranci – miejscowi, itd…) WIĘZI PRAKTYCZNIE NIE MA. Te społeczności nie interesują się sobą nawzajem, często boją się siebie i ulegają zgubnemu wpływowi stereotypów, co tylko zaostrza wzajemną niechęć.
Dlatego tak ważne są wszelkie inicjatywy służące nawiązywaniu i podtrzymywaniu dialogu społecznego, pomagające w znajdowaniu wspólnych mianowników i realizowaniu przedsięwzięć na rzecz dobra ogółu. Metody dramowe nadają się do tego, jak żadne inne, gdyż pozwalają poznawać odmienne punkty widzenia, siedzenia i myślenia. W dodatku pozwalają je poznawać poprzez doświadczenie, a, jak powiedział Konfucjusz, „Tylko to, co sam przeżyjesz, naprawdę zrozumiesz”
